25 september 2025
Van basis naar verdieping: hoe Librijn werkt aan onderwijs voor meer- en hoogbegaafde leerlingen
Wat hebben meer- en hoogbegaafde kinderen nodig om echt tot hun recht te komen? Binnen Librijn is de afgelopen jaren stevig gewerkt aan die vraag. Edith Danker, intern begeleider en HB-specialist, onderzocht hoe de scholen hiermee omgaan, terwijl intern begeleider en leerkracht Titia Steenbergen vanuit Basisschool Kronenburgh haar expertise inbrengt. Samen laten ze zien dat er een goede basis ligt, maar dat er ook nog veel te winnen is. Het doel: onderwijs waarin ieder kind gezien en uitgedaagd wordt.
De basis is gelegd
“Op iedere school binnen Librijn is inmiddels minstens één collega die zich heeft gespecialiseerd in begaafdheid,” vertelt Edith. “Dat was een paar jaar geleden nog niet zo. Het is mooi om te zien dat de bereidheid groot is om voor deze kinderen het verschil te maken.”
Toch zijn er uitdagingen. Door lerarentekorten en wisselingen binnen teams zakt expertise soms weer weg. “Sommige scholen zeggen: twee jaar geleden stonden we verder dan nu. Het laat zien dat dit een continu proces is. Zelfs scholen die al veel hebben opgebouwd, blijven tegen nieuwe vragen aanlopen,” aldus Edith.
Verschillende aanpakken
Het onderzoek liet ook zien dat er geen eenduidige manier is om met begaafdheid om te gaan. “We hebben scholen met heel diverse populaties en onderwijsvisies – van Montessori en Dalton tot scholen met veel nieuwkomers. Iedere school maakt keuzes die passen bij de eigen context. Dat levert een rijk palet op van manieren waarop met begaafdheid wordt gewerkt.”
Een vragenlijst die Edith vooraf had rondgestuurd, zorgde voor bewustwording. “Sommige teams dachten dat ze tekortschoten op HB-gebied, maar ontdekten dat ze juist veel meer deden dan gedacht. Dat gaf een positieve boost.”
“Het doel is niet om leerlingen direct naar ons te halen, maar juist om scholen te ondersteunen zodat zij zelf sterker worden.”
De stap van Basisschool Kronenburgh
Voor Basisschool Kronenburgh betekende de aansluiting bij Librijn een flinke verandering. “Onze HB-groepen zijn gegroeid van 15 naar 20 leerlingen en we zijn dit schooljaar gestart met volle klassen,” vertelt Titia. “Dat voelt best spannend, zeker omdat we minder HB-groepen hebben dan voorheen. Ook mogen we nieuwe HB- leerlingen niet meer zelf toelaten, dat gaat nu via een MDO.”
Tegelijkertijd ziet Titia duidelijke voordelen. “Het voltijds HB-onderwijs is toegankelijker geworden. Voorheen konden alleen ouders die de hoge ouderbijdrage konden betalen hun kind aanmelden, nu is dat niet meer zo. Dat maakt ons onderwijs inclusiever. Bovendien krijgen we meer financiële zekerheid en kunnen we expertise delen en halen binnen Librijn. Dat maakt ons allemaal sterker.”
Van onderzoek naar praktijk
Een belangrijke vervolgstap is het vertalen van de onderzoeksresultaten naar beleid. Edith werkt aan een digitale handreiking met theorie, ingesproken presentaties en praktische voorbeelden. “Daarmee kunnen scholen meteen aan de slag. Het moet een bron worden die toegankelijk en bruikbaar is, ook voor leerkrachten die minder ervaring hebben met dit onderwerp.”
Basisschool Kronenburgh denkt actief mee en ontwikkelt zich tot expertisecentrum. “We worden steeds vaker gevraagd om mee te kijken of advies te geven,” zegt Titia. “Het doel is niet om leerlingen direct naar ons te halen, maar juist om scholen te ondersteunen, zodat zij zelf sterker worden in het begeleiden van hoogbegaafde kinderen.”
“Het hoogbegaafde kind bestaat niet. Luisteren naar kind en ouders is essentieel.”
Wat kinderen nodig hebben
Volgens Edith en Titia is er geen standaardaanpak. “Het hoogbegaafde kind bestaat niet,” benadrukt Edith. “Luisteren naar kind en ouders is essentieel. Ze hebben een veilige omgeving nodig, waarin fouten maken mag en ze echt uitgedaagd worden.”
Titia vult aan: “Dat vraagt meer dan alleen een plusklas. Ook in de dagelijkse lessen moeten compacten, verrijken en hogere-orde denken een plek krijgen. Daarnaast is het belangrijk om te werken aan executieve vaardigheden en een open mindset.”
Vooruitkijken
Hoe ziet de toekomst eruit? Edith: “Over vijf jaar hoop ik dat HB-onderwijs geen apart project meer is, maar vanzelfsprekend deel uitmaakt van de dagelijkse praktijk. Op elke school meerdere specialisten, een duidelijke visie en structurele borging.”
Titia vult aan: “En dat Basisschool Kronenburgh dan stevig staat als expertisecentrum waar alle scholen terechtkunnen voor advies en inspiratie. Zo zorgen we samen dat leerlingen echt gezien en uitgedaagd worden. Voor kinderen met een meer speciale onderwijsbehoefte blijft er daarbij ruimte voor onderwijs op maat binnen Kronenburgh.”